دونی فن‌ده‌بیک همواره اولین گزینه برای خروج از زمین و جزو گزینه‌های آخر برای ورود به مستطیل سبز است. انگار که از همان ابتدا به این خرید نیازی نبود.
اختصاصی یونایتدفنز- بیش از پنج ماه است که منچستریونایتد دونی فن‌ده‌بیک را از آژاکس به خدمت گرفته است. او در این بازه حدود 1000 دقیقه به میدان رفته است که از این مقدار تنها 300 دقیقه آن در لیگ برتر بوده است. اگر با دقت بیشتری به حضور او در زمین نگاه کنیم، به راحتی می‌توان گفت که دونی در مواقعی به میدان فرستاده شده که یونایتد از حریف پیش افتاده است و باید مهره‌های اصلی تیم با نیمکت‌نشین‌ها جایگزین می‌شده‌اند. فن‌ده‌بیک تنها در دو بازی لیگ برتری از ابتدا در میدان بوده است. اینکه با یک خرید 35 میلیون پوندی بدین شکل رفتار می‌شود جای سوال دارد.
به راستی چرا در تابستانی که همه تیم‌ها از شیوع ویروس کرونا ضرر کرده‌اند باید چنین هزینه‌ای برای بازیکنی شود که قرار نیست در ترکیب قرار بگیرد؟ چرا در حالی که پست‌های زیادی در تیم (مانند وینگر راست و دفاع میانی) به هزینه کردن نیاز دارند، پول باشگاه صرف پست نه چندان ضروری می‌شود؟ منچستریونایتد در این فصل در لیگ برتر بالاتر از حد انتظار ظاهر شده است و نیم نگاهی به قهرمانی دارد. شاید بگویید این لحظه زمان درستی برای بحث در مورد چنین مسائلی نیست. اما دقیقاً برعکس. اکنون زمانی است که گزینه‌های نقل و انتقالات شناسایی می‌شوند و باید از بروز دوباره چنین اتفاقی جلوگیری شود.
چرا نیمکت‌نشینی دونی فن‌ده‌بیک مسئله مهمی است؟
بیایید نگاهی به سال‌های قبل و مشکلات ایجاد شده بیاندازیم. منچستریونایتد در زمان سر الکس فرگوسن با وسواس بیشتری دست به خرید می‌زد. او به ندرت رکوردشکنی می‌کرد و اگر این را می‌کرد معمولاً جواب می‌گرفت. با ناکامی‌های پس از فرگوسن، هزینه‌های سنگین باشگاه نیز شروع شد. خوان ماتا اولین بازیکنی بود که باشگاه برای او رکورد نقل و انتقالات خود را جابجا کرد. پس از او، انخل دی‌ماریا و پل پوگبا نیز رکوردشکنی کردند و مشخص بود که روند خرید بازیکن در باشگاه تغییر یافته است. این امر به خودی خود بد نیست اما خریدهای نه چندان هوشمندانه ضررهای زیادی را به تیم وارد کرد. آنخل دی‌ماریا در پست غیرتخصصی مورد استفاده قرار می‌گرفت و این سوال هنوز هم باقی است که چرا لوییس فن‌خال از گران‌ترین خرید تاریخ باشگاه استفاده درستی نداشت. خرید پل پوگبا نیز از همان ابتدا با مشکلاتی همراه بود. رکورد نقل و انتقالات دنیا برای هافبکی شکسته شد که با انتقالی آزاد از منچستریونایتد به یوونتوس رفته بود و حالا با بازگرداندن او، باشگاه به نوعی به بزرگترین اشتباه نقل و انتقالاتی تاریخ اعتراف کرد. جنجال‌های پوگبا و ژوزه موینیو (که در اخراج مورینیو کم تأثیر نبود) و حواشی همیشگی ایجنت او نیز از نکات منفی این خرید بود.
تصویر1. گران‌ترین خریدهای تاریخ منچستریونایتد؛ دونی فن‌ده‌بیک در رده دهم
با ادامه روند رکوردشکنی منچستریونایتد، به تدریج تمامی خریدهای باشگاه هزینه‌بر و دشوارتر شد. یونایتد به عنوان باشگاهی شناخته می‌شد که خوب دست به جیب می‌شود و باشگاه‌های فروشنده تا حد ممکن قیمت را بالاتر می‌بردند. آنها حاضر بودند با قیمتی کمتر بازیکن خود را به تیمی واگذار کنند اما وقتی پای یونایتد به میان می‌آمد هزینه را افزایش می‌دادند. به همین دلیل برای بسیاری از بازیکنان، هزینه‌ای بیشتر از ارزش واقعی آنها پرداخت شد. هزینه صرف شده برای لیندلوف، میخیتاریان، بایی، فرد، دالوت و بسیاری از بازیکنان دیگر تنها به همین دلیل بالا بود که باشگاه خریدار منچستریونایتد بود. خرید دونی فن‌ده‌بیک تا حدی یادآور نقل و انتقالات نه چندان هوشمندانه در گذشته بود.
نباید فراموش کرد که خرید هر بازیکن نامناسب، بر سایر خریدها یا پست‌ها نیز منفی دارد. برای مثال یونایتد با هزینه کردن برای اریک بایی و ویکتور لیندلوف دیگر حاضر نبود مدافع میانی جذب کند یا برای خرید فولبک نیاز بود تا ابتدا متئو دارمیان و دنی بلیند فروخته شوند. حالا خرید فن‌ده‌بیک نیز چنین حکمی دارد. یونایتد نه می‌تواند پس از یک سال او را بفروشد و نه می‌تواند او را کامل کنار بزند و به سراغ هافبک دیگری برود. از طرفی هزینه 35+5 میلیونی او (در سالی که ویروس کرونا درآمد باشگاه را کاهش داده بود) حالا از دست رفته و برای پنجره بعدی ذخیره نشده است. اگر قرار بود یک هافبک نیمکت‌نشین خریداری شود بازیکنان بسیار کم‌هزینه‌تری وجود داشتند که به راحتی جذب می‌شدند و مابقی پول در حساب باشگاه باقی می‌ماند.
تصویر2. پست‌های بازی دونی فن‌ده‌بیک در طول دوران بازی‌گری
آیا دونی فن‌ده‌بیک در حد یک نیمکت‌نشیت است؟
جدا از نحوه و هزینه خرید او، باید گفت که فن‌ده‌بیک نه تنها هافبک بدی نیست بلکه یک بازیکن سطح بالا محسوب می‌شود و باید یادآوری کنیم که دونی در رتبه‌بندی توپ طلای 2019 رتبه 28 را کسب کرد(بالاتر از هر بازیکن دیگری از منچستریونایتد). در مورد توانایی‌های او در گذشته مقاله‌ای منتشر کردیم. دونی بازیکنی پرتلاش و موثر است که خصوصاً در محوطه جریمه تیم حریف می‌تواند از فضاها استفاده کند و موقعیت‌سازی کند. بارها دیده‌ایم که یونایتد در مقابل دفاع فشرده حریف عاجز مانده و توانایی خلق موقعیت را ندارد. در این مواقع دونی یکی از بازیکنانی است که می‌تواند موثر باشد و با پاس‌های ریز و بازی تک‌ضرب در فضای کم، دفاع حریف را بهم بریزد. متأسفانه سولشر در این مواقع حتی اگر سه تعویض خود را انجام ندهد، از فن‌ده‌بیک استفاده نمی‌کند.
دونی در آژاکس در پست‌های مختلف خط هافبک به کار گرفته شده است. بهترین پست برای او احتمالاً پست شماره ده است که رقیب بزرگی به نام برونو فرناندز در آنجا حضور دارد و ما هم انتظار نداریم او جای برونو بکار گرفته شود اما بازی در یک خط عقب‌تر امکان‌پذیر است. شاید او در کنار اسکات یا ماتیچ در بازی‌هایی که حریف چندان قدرتمند نیست (زیرا در این بازی‌های سنگین از زوج فرد و اسکات استفاده می‌شود) بتواند موثر ظاهر شود. باز هم باید بگوییم که آنقدر به این بازیکن کم بازی رسیده است که فرصت تست او در این موقعیت فراهم نشده است. تصویر زیر عملکرد دونی فن‌ده‌بیک در آژاکس را نشان می‌دهد. او در سه فصل سال گذشته در پست‌های مختلفی به کار گرفته شده و در همه آنها توانسته است آمار خوبی را به ثبت برساند.
تصویر3. آمار دونی فن‌ده‌بیک در سه فصل گذشته در لیگ هلند
چرا از دونی فن‌ده‌بیک به اندازه کافی استفاده نمی‌شود؟
واقعیت این است که هنوز جواب این سوال را نمی‌دانیم. می‌توان تصور کرد وقتی یک بازیکن خارجی پا به لیگ برتر انگلیس می‌گذارد، برای تطبیق با شرایط به نیاز دارد و می‌توان تصور کرد که وقتی پنج هافبک آماده دیگر در تیم حضور دارند، فرصت کمتری به برخی بازیکنان می‌رسد. با این حال باز هم اوضاع فن‌ده‌بیک غیر عادی است. او در ابتدای فصل هم آماده بود و حتی یک گل هم به ثمر رساند. افت او در بازی‌های اخیر نیز به دلیل نیمکت‌نشینی مستمر است که برای هر بازیکنی دیگری هم اتفاق می‌افتد. ضمن اینکه مشکل اساسی، بی‌اعتمادی سرمربی به این بازیکن است.
اخیراً شایعاتی مطرح شده است که فن‌ده‌بیک خرید مورد علاقه سولشر نبوده و جک گریلیش هدف شماره یک بوده است. بعید است چنین چیزی صحت داشته باشد و اگر گزینه شماره یک سرمربی نبوده باشد، حداقل در ردیف‌های بعدی قرار داشته است. در ضمن اگر گریلیش گزینه بسیار مهمی بود پس چرا باشگاه تمرکز خود را روی جیدون سانچو گذاشت و تا دو روز آخر پنجره، امید به کم آوردن دورتموند در مذاکرات داشت؟ بهرحال حالا احتمال خرید گریلیش کمتر از قبل شده و فن‌ده‌بیک بازیکن تیم محسوب می‌شود. در صورت خروج پل پوگبا، احتمالاً دقایق بازی بیشتری به دونی خواهد رسید اما از طرف دیگر تنها یک هافبک بازیساز (برونو) در ترکیب تیم حضور خواهد داشت و شاید برای جبران این مشکل، باز هم یک هافبک جدید خریداری شود و باز هم فن‌ده‌بیک مورد بی‌مهری قرار بگیرد.
تصویر4. دوستی محکم دونی فن‌ده‌بیک و نیمکت ذخیره‌ها
سخن پایانی
اشتباهات در جذب بازیکنان جدید، صرف هزینه زیاد و استفاده نامناسب از خریدها چیزی است که در زمان فن‌خال و مورینیو به وفور اتفاق می‌افتاد. در زمان اوله گونار سولشر کمتر شاهد چنین مشکلی بوده‌ایم و نحوه بکارگیری دونی فن‌ده‌بیک جزو معدود مواردی است که می‌توان به آنها اشاره کرد. اما بهرحال در آن زمان موفقیت چندانی نصیب منچستریونایتد نشد و حالا که تیم به سمت قهرمانی در حرکت است باید از وقوع همین اشتباهات اندک هم جلوگیری شود. فن‌ده‌بیک یکی از ستون‌های نسل جدید آژاکس محسوب می‌شد که سابقه حضور موفق در لیگ قهرمانان اروپا را نیز دارد و باشگاه‌های زیادی از جمله رئال مادرید و تاتنهام به جذب او علاقه داشتند.
دونی خصوصیات منحصر به فردی دارد و اگر در زمان مناسب از او استفاده شود، می‌تواند تأثیر مثبت داشته باشد. بنظر می‌رسد سرمربی باید به او اعتماد بیشتری داشته باشد زیرا در غیر این صورت نه تنها انگیزه این بازیکن از بین می‌رود بلکه به لحاظ فنی نیز افت خواهد داشت. ضمناً باشگاه باید در نقل و انتقالات وسواس بیشتری به خرج دهد و سعی کند همواره بهترین گزینه را برای سرمربی فراهم کند. هماهنگی باشگاه و کادر فنی، اعتماد به بازیکنان موثر و کنار زدن بازیکنان بی کیفیت، از جمله مواردی است که باید در نقل و انتقالات آتی و تفکرات سرمربی مد نظر قرار گیرد.
فن د بیک بازیکن خیلی خوبیه تو همه پست های هافبک میتون۶ بازی کنه مشکل اینجاست که سولسشر بش بازی نمیده